maandag, maart 31, 2025

Middlemarch

In George Eliot's Middlemarch komt volgende passage voor:
 
Dorothea's eyes also were turned up to her husband's face with some anxiety at the idea that those who saw him afresh after absence might be aware of signs which she had not noticed.
"Nothing to alarm you, my dear," said Mr. Brooke, observing her expression. "A little English beef and mutton will soon make a difference. It was all very well to look pale, sitting for the portrait of Aquinas, you know - we got your letter just in time. But Aquinas, now - he was a little too subtle, wasn't he? Does anybody read Aquinas?"
"He is not indeed an author adapted to superficial minds," said Mr. Casaubon, meeting these timely questions with dignified patience.

zondag, maart 30, 2025

Is vergelding een deugd? De ongemakkelijke Thomas

Is vergelding een deugd?

Vergelding (vindicatio), vaak vertaald als wraak, heeft dermate negatieve connotaties dat het zelfs soms gebruikt wordt als argument tegen de doodstraf. Maar wat als vergelding soms een deugd kan zijn?

De ongemakkelijke Thomas schrijft in ST II-II, q. 108, a. 1:

Vergelding (vindicatio) bestaat uit het toebrengen van een strafbaar kwaad aan iemand die gezondigd heeft. Daarom moeten we in de kwestie van vergelding de geest van de vergelder in ogenschouw nemen. Want als zijn bedoeling hoofdzakelijk gericht is op het kwaad van de persoon op wie hij vergelding neemt en daarin rust, dan is zijn vergelding volkomen onwettig: want genoegen scheppen in het kwaad van een ander behoort tot haat, wat in strijd is met de liefdadigheid waardoor we verplicht zijn alle mensen lief te hebben. Ook is het geen excuus dat hij het kwaad beoogt van iemand die hem onrechtvaardig kwaad heeft aangedaan, zoals ook een mens niet verontschuldigd is voor het haten van iemand die hem haat: want een mens mag niet zondigen tegen een ander alleen omdat deze al tegen hem gezondigd heeft, aangezien dit overwonnen moet worden door het kwaad, wat verboden werd door de apostel, die zegt (Rom. 12:21): Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.

Als de intentie van de vergelder echter hoofdzakelijk gericht is op enig goed, dat verkregen moet worden door middel van de bestraffing van de persoon die gezondigd heeft (bijvoorbeeld dat de zondaar zich mag verbeteren, of dat hij op zijn minst in toom gehouden mag worden en anderen niet gestoord mogen worden, dat de gerechtigheid gehandhaafd mag worden en God geëerd), dan kan vergelding geoorloofd zijn, mits er aan andere gepaste omstandigheden wordt voldaan.

In dezelfde kwestie a. 3:

Vergelding is wettig en deugdzaam voor zover het gericht is op het voorkomen van kwaad. Nu worden sommigen die niet beïnvloed worden door deugd, ervan weerhouden om te zondigen, uit angst om die dingen te verliezen die ze meer liefhebben dan die ze verkrijgen door te zondigen, anders zou angst geen afweer zijn tegen de zonde. Bijgevolg moet vergelding voor zonde worden genomen door een mens te beroven van wat hij het meest liefheeft. Nu zijn de dingen die de mens het meest liefheeft het leven, lichamelijke veiligheid, zijn eigen vrijheid en externe goederen zoals rijkdom, zijn land en zijn goede naam.

En in ad 2 van art. 3:

Allen die een doodzonde begaan, verdienen de eeuwige dood, wat betreft toekomstige vergelding, die in overeenstemming is met de waarheid van het goddelijk oordeel. Maar de straffen van dit leven hebben meer van een medicinaal karakter; daarom wordt de doodstraf alleen opgelegd aan die zonden die leiden tot de ernstige ondergang van anderen.


zaterdag, februari 22, 2025

Relieken van Sint-Thomas in de Lage Landen

Het Triennium Thomisticum 2023-2025 bereikt ook de Lage Landen met een rondgang van zijn relieken van 24 maart tot 9 april 2025.


 

Het programma in opbouw is als volgt (onder voorbehoud):

24-26 maart:Grootseminarie Rolduc

Studiedag 25 maart Grootseminarie Rolduc

Met lezingen door A. Robiglio, H. Goris, L. Hendriks en J. Vijgen

29-30 maart Dominicanen Zwolle

Studiemiddag, wandeling en concert

31 maart-1 april Grootseminarie Heiloo en Heiligdom Heiloo

Met lezing door N. Schonebaum

2-3 april Kathedraal Utrecht

Woensdag 2 april
15:30 – 17:00 Drie lezingen door leden van het Thomas Instituut, een onderzoeksinstituut van de School of Catholic Theology van Tilburg University: 15.30 – 17.00
•    Anton ten Klooster, over de relieken van Thomas
•    Stefan Mangnus OP, Vriendschap met God? Thomas over de H. Geest
•    Harm Goris, Thomas over emoties en rede.
Plaats: Tilburg School of Catholic Theology, Nieuwegracht 61, Aeneaszaal (om de hoek bij de kathedraal). Vrij toegankelijk vanaf 15.00.
19:00: Eucharistieviering in de kathedraal. Voorganger: pastoor Hans Boogers.
Aansluitend: uitstelling van het Allerheiligste. Eucharistische hymnen, geschreven door Thomas van Aquino, gezongen door Kareen Hol en Elvira Laudy.

Donderdag 3 april
15:30 – 16:30: lezing door Erik Borgman: Geloof als rede: Thomas van Aquino en de vroomheid van het denken.
Plaats: Tilburg School of Catholic Theology, Nieuwegracht 61, Aeneaszaal (om de hoek bij de kathedraal). Vrij toegankelijk vanaf 15.00.
17.00: Vespers in de kathedraal. Voorganger: kardinaal Eijk.
19.30: gebedsavond in de kathedraal met studentenparochie H. Thomas van Aquino.


 4-6 april Dominicanen Antwerpen

Met lezingen door A. Robiglio, S. Van Erp, S. Magnus, H. Goris, J. De Maeyer, R. Te Velde, J. Reyniers en W. Van Herck

9 april Sint-Pieterskerk, Leuven

Verzorgd door de Emmanuel Gemeenschap Vlaanderen